Taalvautjes

We maken allemaal taalfoutjes, al is het maar door het hoge spreektempo of door ingesleten gewoontes die we van elkaar hebben overgenomen. Denk maar eens aan het veelgebruikte “Ten alle tijden”(1); een veel gebruikt en gekopieerd cliché, maar helaas incorrect. Wel is het interessant om te kijken hoe we met taalfouten omgaan; met die van jezelf, evenals met die van een ander.

Moedertaal sprekers zijn zorgelozer en zelfverzekerder als het gaat om taalfouten; het raakt ons niet zo. Je weet immers hoe het zit en ach wat geeft het dat je je een keer verspreekt of een verkeerde letter tikt in je whatsapp bericht. Het kan vaak juist aanleiding geven om er meteen een leuk grapje van te maken. Zeker informeel is het niet zo erg, formeel willen we natuurlijk wel zorgvuldig zijn.

Anderstalige cursisten daarentegen corrigeren zich direct na een foutje, als ze er zich bewust van zijn, en kunnen het lastig vinden er de humor van in te zien. Ze zijn duidelijk onzekerder. Dit geldt vooral voor hoogopgeleide cursisten; ze kunnen zich namelijk zo goed uitdrukken in hun moedertaal en dan begin je weer als een vijfjarige te praten in een vreemde taal. Hun streven is dan ook om de vreemde taal in korte tijd perfect te beheersen.

Helemaal ongelijk heeft deze anderstalige niet om zo gemotiveerd te zijn. Wij zijn namelijk helaas geneigd om de ander lager in te schatten qua intelligentie, betrouwbaarheid en aantrekkelijkheid als deze meer taalfouten maakt. (2, 3) Dit proces gaat bewust en onbewust. Dus hoe weet je of de luisteraar of lezer jou op waarde schat ondanks de kleine foutjes?

Wel maken we onderscheid tussen de tikfouten (jouw beok) versus grammatica fouten (jou boek). De tikfouten zijn duidelijk herkenbaar en worden als niet heel storend gezien in een informele context; wel kun je als onnauwkeurig en slordig overkomen. Grammaticale fouten worden echter over het algemeen zwaarder aangerekend.

Zoals gezegd maken we allemaal taalfouten, maar voorkomen of corrigeren is uiteraard wel beter, met name in zakelijke teksten. Niet alleen voor een goede tekst, maar ook voor de beeldvorming en hoe je overkomt. Lees en corrigeer je email nog eens door voor je hem uitstuurt en dat geldt voor iedereen; niet alleen voor de anderstalige die dat waarschijnlijk standaard al doet. Of volg een cursus schriftelijk communicatie voor de puntjes op de i!

Jenny van den Heuvel
Regiomanager Rotterdam en Den Haag

Het bericht Taalvautjes verscheen eerst op Taleninstituut Nederland – zakelijke taaltrainingen op maat..